Rijdend over de A27, onderweg terug van een weekend in Antwerpen, dringt het tot mij door: ik heb mijn paspoort niet bij mij. Niet dat ik het vergeten ben – het is überhaupt niet in mij opgekomen om ‘m mee te nemen. In mijn beleving verschilt een bezoek aan Antwerpen nauwelijks van een uitstapje naar Maastricht. Toch is een provinciegrens geen landsgrens. Het is moeilijk te bevatten dat het pas sinds 1995 mogelijk is zonder controle een Europese grens over te steken. Het grenzenvrije Schengengebied werd toen ingevoerd als wereldwijd unicum van transnationaal vertrouwen. Nu, ruim dertig jaar later, voelt deze grenspassage zo vanzelfsprekend dat ik het niet eens opmerk. Ben ik daarmee de Europese burger zoals Schuman die ooit voor ogen had? Is zijn Europese integratieproject zo geslaagd? Mijn dromerige overpeinzingen worden abrupt onderbroken door de realiteit: ook in België ben ik wettelijk verplicht mij te kunnen legitimeren. Buiten Nederland volstaat mijn rijbewijs niet, hoe Europees ik mij ook voel. Ik duik mijn portemonnee in en haal opgelucht mijn ID-kaart tevoorschijn. Nog twaalf dagen geldig – nét op tijd.
