Sunday Bloody Sunday

Uit mijn koptelefoon galmt een gitaarriff. Sunday Bloody Sunday van de band U2 vult mijn oren. De tekst is pakkend: “And the battle’s just begun // There’s many lost, but tell me who has won?”. Emotionele woorden, zelfs als men niet weet wat zij vertegenwoordigen. De lyrics verwijzen naar 30 januari 1972: Bloody Sunday. Veertien ongewapende Ierse demonstranten werden neergeschoten, tientallen raakten gewond. Hier ging een langdurig nationaal en politiek conflict aan vooraf. Die januaridag escaleerde dit in een demonstratie, waarbij het Britse leger hard optrad. Tè hard. Later dit jaar verschijnen enkele soldaten in de rechtszaal. Hun vervolging dwingt ons het filosofische spanningsveld tussen individuele en collectieve verantwoordelijkheid onder ogen te zien. Eén soldaat haalt de trekker over, maar hij staat in uniform, onder bevel, in een context die zijn acties legitimeren en beperken. Moeten wij zijn handelen niet in die context beoordelen? Eén waarin ook leger, staat en politieke leiders verantwoordelijkheid dragen. Wellicht ligt de les niet in het aanwijzen van één schuldige, maar in het erkennen van collectieve verstrengeling. “In the end, there really are no winners.”