Fleur Spijker heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd, waarin zij diverse functies heeft bekleed. Op 1 januari 2025 trad Spijker na 6,5 jaar af als wethouder in Leiden. Daarvoor was zij 4,5 jaar raadslid voor D66 in Leiden. Voorafgaand aan haar bestuurlijke loopbaan verdiepte Spijker zich in het bestuursrecht en heeft zij als advocaat gewerkt. De weg van advocaat naar wethouder toont de interessante wisselwerking tussen het recht en de politiek en de gezamenlijke principes waaruit Spijker opereerde: transparantie en dienstbaarheid. In dit interview deelt Spijker haar ervaringen en inzichten die waardevolle lessen bieden voor zowel juristen als beleidsmakers.
Bestuursrecht in beweging
Fleur Spijker wist op 17-jarige leeftijd dat zij rechten wilde studeren. ‘Ik was de eerste in mijn familie die ging studeren’, vertelt zij. Tijdens haar studie heeft zij drie verschillende studierichtingen gevolgd: strafrecht, civielrecht en bestuursrecht. Ondertussen werd zij door haar hoogleraar van Bestuursrecht gevraagd om mee te werken aan een onderzoek over handhaving. Door deze ervaring wist Spijker het zeker: ‘mijn hart ligt bij het bestuursrecht’. Na haar rechtenstudie begon Spijker als juridisch adviseur bij Deloitte, waar zij vooral commerciële werkzaamheden verrichtte. Vervolgens stapte zij over naar het advocatenkantoor Geelkerken & Linskens, waar zij het vak van advocaat leerde en zich verder specialiseerde in het bestuursrecht, met name op het gebied van overheidsadvies en gebiedsontwikkeling.
‘Ik ben competitief richting de buitenwereld, maar binnen wil ik dat iedereen doet waar zij het beste in is.’
De overstap naar de Zuidas kwam toen Spijker werd gescout. Als moeder van drie jonge kinderen had Spijker een voorwaarde. ‘Ik zei bij binnenkomst dat ik binnen twee jaar partner wilde worden.’ Dat lukte haar. Zij werkte op topniveau aan grote gebiedsontwikkelingen en werd een voorbeeld voor jonge vrouwelijke juristen. ‘Inhoudelijk functioneerde ik op het hoogste niveau.’ Als partner genoot zij ervan complexe zaken te behandelen en vond ze het belangrijk om intern alles te delen. ‘Ik ben competitief richting de buitenwereld, maar binnen wil ik dat iedereen doet waar zij het beste in is.’ Tegelijkertijd groeide bij Spijker de wens om meer maatschappelijk betrokken te zijn. Zij begon als raadslid voor D66 in Leiden tussen 2014 en 2018 en werd daarna wethouder Bouwen en Wonen. ‘Om in mijn eigen stad verantwoordelijk te mogen zijn voor bouwen, wonen, vastgoed – dat was geweldig.’
Dichtbij jezelf, dichtbij de burger
Transparantie en dienstbaarheid zijn voor Spijker leidende principes, zowel in haar werk als advocaat als in haar rol als wethouder. Deze waarden waren nauw verbonden met haar persoonlijke overtuigingen en manier van werken. Binnen het bestuursrecht is geen sprake van een verplichte procesvertegenwoordiging. ‘Je moet je waarde als advocaat op een andere manier laten zien’, aldus Spijker. In plaats van enkel te doen wat de klant vroeg, koos zij ervoor om haar klanten proactief te adviseren. ’Ik kijk naar de totaliteit van een zaak en adviseer mijn klanten in het begin hoe ik daar tegenaan kijk.’ Deze transparante en inhoudelijke benadering werd door Spijkers klanten gewaardeerd. Spijker wilde met deze actieve houding haar klanten iets bijleren. ‘Als een klant het op een gegeven moment zelf kan, dan moeten klanten het ook zelf gaan doen.’
‘Ik ben duidelijk in wat ik bereik en wat ik niet bereik en ik maak daar concessies in.’
Spijker streefde ook in haar politieke rol naar transparantie en dienstbaarheid. ‘Ik opereer zodat ik dichtbij mezelf blijf. Ik ben wie ik ben en maak mijn keuzes transparant.’ Spijker focust zich op het belang van haar stad Leiden. Zij beschouwt zichzelf als ‘wethouder van iedereen’. ‘Ik ben duidelijk in wat ik bereik en wat ik niet bereik en ik maak daar concessies in.’ Spijker vindt het belangrijk om burgers te informeren. ‘We moeten niet zomaar iets roepen, zonder dat je hebt uitgezocht hoe het zit.’ Spijker vindt dat het vertrouwen behouden van onze burgers enorm belangrijk is en dat dit gewaarborgd moet worden.
Van huiskamer tot beleid
Spijker gelooft sterk in samenwerking en betrokkenheid. Kleine gemeenten kunnen samen de slagkracht vergroten en meer impact creëren, aldus Spijker. In de regio Leiden zette ze onder meer een ruimtelijke agenda op voor dertien gemeenten en werkte ze aan regionale visies voor wonen en economie. ‘Dan krijg je mensen mee – als je uitlegt waarom je iets doet.’ Spijker pleit voor actieve burgerparticipatie en het begrijpelijk maken van informatie voor burgers. ‘In Leiden zoeken we de mensen op en voeren we huiskamergesprekken met hen.’ Het is belangrijk dat mensen zich gehoord voelen als zij niet naar vergaderingen kunnen komen, zegt Spijker. Volgens haar ligt de sleutel in het voortraject: ‘Niet pas luisteren als het besluit er al ligt, maar eerder ophalen wat mensen belangrijk vinden.’
Voor de toekomst is Spijker optimistisch, mits er ruimte is voor vernieuwing. ‘Ik vind altijd dat we moeten inspelen op nieuwe bewegingen.’ Zij benadrukt hoe sociale media en Artificial Intelligence zich snel ontwikkelen en de mogelijkheden die zij bieden.‘Ik geloof in vernieuwing, maar wel met stabiliteit als basis.’ Tegelijkertijd waarschuwt zij voor te veel complexiteit. ‘We moeten beleid begrijpelijk maken. Mensen willen weten wat er in hun wijk gebeurt. Daar moet je hen bij betrekken.’ Haar conclusie is helder: Transparantie, inhoud en continuïteit zijn de basis van vertrouwen. Spijker is enthousiast om met deze waarden een nieuwe stap aan te gaan. ‘Ik wil echt wel iets vinden waar ik weer die transparantie in kwijt kan.’
