Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker. Onder dit mom besloot fiscalist Erik Swaving Dijkstra een boek te schrijven waarin het belastingstelsel op heldere wijze wordt uitgelegd. Door zijn carrière heeft hij veel kennis vergaard op het gebied van belastingrecht. Hij neemt ons mee in zijn carrière bij Houthoff, het opzetten van zijn eigen kantoor en zijn nieuwe boek ‘’Waarom woont Max in Monaco?’’
Van werknemer tot werkgever
Na zijn master Internationaal en Europees belastingrecht te hebben afgerond, is Swaving Dijkstra begonnen op de Zuidas bij Houthoff. Ook al is de cultuur op de Zuidas hiërarchisch, het zorgt er wel voor dat je snel veel leert, aldus Swaving Dijkstra. Dit hoeft overigens niet te betekenen dat een persoon met veel werkervaring per definitie beter is in zijn werk. ‘Wanneer je minder thuis bent in het verbaal uitdelen of incasseren, kan de Zuidas je zeker minder bevallen.’ Na zeven jaar was het tijd voor iets anders. ‘Houthoff is immers gericht op het belang van de cliënt: er is minder tijd om zelf te reflecteren op wetgeving en hoe deze verbeterd kan worden.’
‘Aan het eind van de rit verkoop een Zuidas-kantoor met name tijd’
Samen met twee collega’s van Houthoff besluit Swaving Dijkstra een eigen kantoor op te richten: HCSD Tax. Het grootste verschil tussen Houthoff en zijn eigen bedrijf? ‘Aan het eind van de rit verkoop een Zuidas-kantoor met name tijd. Dit zorgt echter niet altijd voor de meest efficiënte werkwijze.’ Een groot kantoor heeft daarnaast redelijk vaste structuren en manieren als het gaat om fiscaal advies: veel ruimte voor eigen ingeving was hier niet. Bij zijn eigen kantoor is er meer flexibiliteit en kan hij zijn eigen vorm van adviseren hanteren. Hierdoor bleef er dan ook tijd over voor het schrijven van een boek.
Opgemerkte onwetendheid
Swaving Dijkstra snapt dat men met een gezonde reserve toekijkt als hij vertelt dat hij in het belastingrecht zit. Hij meent echter dat dit recht ontzettend belangrijk en veelomvattend is. Het belastingrecht heeft een sterke economische invalshoek, maar ook maatschappelijke en politieke componenten. Swaving Dijkstra noemt het dan ook het middelpunt van onze maatschappij. Dit strookt echter niet met de gemiddelde kennis van belastingen in onze samenleving. Swaving Dijkstra meent dan ook dat het jammer is dat belastingrecht vaak wordt geassocieerd met onbegrijpelijke complexiteit en dat over het algemeen men niet enthousiast wordt van het onderwerp. Het is volgens hem belangrijk dat men de moeite neemt om het te begrijpen en dat mensen die (menen) het te begrijpen zich niet slechts beroepen op dat het complex is. ‘Vandaar aan mij de schone taak om mensen er toch iets enthousiaster over te krijgen, door de gelaagdheid en de vele invalshoeken op een begrijpelijke manier uit te leggen.’
‘Als je overal wat van vindt en je denkt het zelf goed uit te kunnen leggen, dan moet je dat doen’
De aanleiding van het schrijven kwam voornamelijk door opgemerkte onwetendheid in zijn eigen omgeving. Op borrels en verjaardagen werd Swaving Dijkstra geconfronteerd met veel fiscale vragen zoals waarom iemand belasting betaalt over spaargeld of het misverstand dat vakantiegeld extra wordt belast. Opgedane inspiratie (en irritatie) zette hij om in actiemodus. ’Als je overal wat van vindt en je denkt het zelf goed uit te kunnen leggen, dan moet je dat doen.’ Hij wist dat de uitdaging hem niet zat in het belastingstelsel uitleggen aan andere fiscalisten. De moeilijkheid zit hem in het simpel uitleggen van complexe materie aan niet-fiscalisten. Dit heeft hij dan ook gedaan in zijn nieuwe boek: Waarom woont Max in Monaco? In dit boek wordt het belastingstelsel op heldere wijze uitgelegd. De opbrengsten van de verkoop gaan naar Stichting Lezen en Schrijven.
Max in Monaco
De titel van het boek omvat de vraag waarom Max Verstappen in Monaco woont. Achter de pakkende titel schuilt een vraagstuk met veel gelaagdheid, aldus Swaving Dijkstra. Welke criteria vormen de plicht om belasting te betalen? Houden deze criteria bijvoorbeeld verband met iemands nationaliteit of met de vraag of iemand gebruikmaakt van publieke voorzieningen? Het is volgens hem dan ook geen eenvoudig vraagstuk, maar dat logischerwijs wel voor veel ophef zorgt. Hij begrijpt het sentiment bij dit soort vragen en dat het oneerlijk kan voelen, maar wijst erop dat Max bijvoorbeeld inkomens vanuit veel verschillende landen heeft, met ieder een eigen belastingstelsel. Dit betekent dat verschillende landen belasting willen heffen.
‘Hoewel het niet per se goed is voor mijn beroepsgroep, is het wel goed voor de maatschappij.’
Verschillende belastingstelsels kunnen voor zekere chaos zorgen. Een mogelijke oplossing? Het creëren van dezelfde regels met één groep landen. ‘Binnen Europa naar één inkomstenbelastingstelsel zou een goede optie zijn. Wat mij betreft moeten we dit ook doen. ‘Hoewel het niet per se goed is voor mijn beroepsgroep, is het wel goed voor de maatschappij.’ Volgens Swaving Dijkstra creëert het duidelijkheid en zal het ervoor zorgen dat dit soort complexe vraagstukken minder spelen. ‘Het is al met al belangrijk dat een belastingstelsel minder onbegrijpelijk aanvoelt. Ik koester echter geen illusies, dat gaat nog wel even duren.’
