In de afgelopen decennia is de technologische wereld veel veranderd, vooral op het gebied van ICT. Zo is het aantal mensen waarmee je kunt communiceren door het wereldwijde web fors toegenomen en is de hoeveelheid informatie die men kan raadplegen aanzienlijk gestegen. Dit geldt ook voor informatie die omvangrijke partijen over internetgebruikers verzamelen. Aan de ene kant brengen big data voordelen met zich mee. Aan de andere kant schept het risico’s met het oog op privacy. Wat is het fenomeen big data, is het gevaarlijk en hoe beïnvloedt het onze privacy? Hoe verhoudt big data zich in de praktijk met betrekking tot consument en producent?
Big data
Big data houden een enorme verzameling digitale gegevens in die constant worden vergaard en vastgelegd. Bijvoorbeeld alle informatie die Google heeft over je zoekopdrachten, locaties en persoonlijke voorkeuren. Deze collecties zijn zo groot en complex dat ze moeilijk te analyseren zijn. Daarmee zijn de gegevens geabstraheerd van de individuen van wie ze afkomstig zijn. Het doel van big data is de enorme collectie aan diverse data te transformeren in waardevolle informatie. Nieuwe technologieën, digitalisering en vooral internet maken dit mogelijk. Een juiste analyse van big data kan specifieke patronen en indicatoren aan het licht brengen. Ze worden bijvoorbeeld gebruikt voor voorspellend marktonderzoek of gepersonaliseerde reclame op grote schaal.
Onder andere hebben Facebook en Amazon baat bij een dergelijke verzameling van informatie. Facebook slaat gegevens over hun gebruikers op en bepaalt wat op hun tijdlijn komt te staan. Deze zogenaamde ‘gepersonaliseerde tijdlijn’ heeft als beoogd gevolg dat gebruikers langer op de site blijven. Ook Amazon accumuleert informatie over de pagina’s die klanten bezoeken en de producten die ze kopen. Hierdoor kan Amazon inspelen op de voorkeuren van de consument in de hoop meer te verkopen. Overigens biedt de documentaire ‘The Social Dilemma’ een verfrissend beeld over social media en is het aan te raden deze te bekijken.
Digitale loodgieter gezocht
Een risico van big data is dat massaal inbreuk kan worden gemaakt op persoonlijke gegevens. Wanneer deze informatie (on)bedoeld verspreid wordt op het internet spreekt men van een datalek. Als dit plaatsvindt komen er vaak miljoenen persoonsgegevens vrij van particulieren. Zo komen bijvoorbeeld op hackforums volledige namen, telefoonnummers, locaties en geboortedata van mensen te staan. Sterker nog, deze fora zijn voorbeelden van handelsplaatsen op onder andere het darkweb. Hier kan je creditcard informatie en inloggegevens vinden met één druk op de knop. Overigens kan men hier genoeg obscure en sinistere zaken aantreffen en is het af te raden het darkweb te betreden.
In de realiteit is een lek een veel voorkomend fenomeen. Facebook heeft in april 2021 de gegevens van 533 miljoen mensen verloren aan hackers. Ook in maart 2018 en januari 2021 zijn er massale inbreuken geweest op de persoonsgegevens van miljoenen gebruikers van Facebook. Facebook is niet de enige zonder adequate cybersecurity. Instagram, Whatsapp en Twitter zijn tevens slachtoffer geweest van cyberaanvallen waar data is vrijgekomen.
Digitaal pingpongtoernooi
De vraag is of de nadelen van big data, zoals privacyschendingen, opwegen tegen de voordelen ervan, zoals personalisatie van producten en diensten. Artikel 8 EVRM dient de privacy van mensen als fundamenteel recht te beschermen, maar in hoeverre kan dat in de cyber praktijk? Aangezien zelfs enorme bedrijven zoals Facebook en Amazon zich niet kunnen weren tegen elke cyberaanval, zullen datalekken niet snel achter de horizon verdwijnen. Cybersecurity wordt steeds beter, maar dat geldt ook voor hackers. Het lijkt wel een pingpongwedstrijd.
De realiteit is dat hackers altijd zullen blijven hacken. Bedrijven moeten extra veel zorg trachten omtrent de beveiliging van persoonsgebonden informatie. Het gaat erom dat de persoonsgegevens van consumenten en gebruikers werkelijk veilig dienen te zijn. Het is van belang dat bedrijven blijven innoveren op het gebied van cybersecurity. Hoe kunnen we hackers een stap voor blijven? Zijn er technologische innovaties aan de horizon waardoor we ooit het voordeel naar onze kant kunnen trekken? Of zal het een decennialang digitaal pingpongtoernooi worden? Tijd zal het ons leren.
