Rechtenstudenten zijn speurneuzen pur sang. Als rechtenstudent wordt vanaf moment één van jou verwacht dat jij je weg kunt vinden in de juridische databanken. Van zoeken naar toepasselijke wet- en regelgeving en relevante jurisprudentie tot het opsporen van belangrijke (achtergrond)- informatie. Of je nu jurist, fiscalist of notaris wordt, in de juristerij is het essentieel dat je de juiste feiten kunt achterhalen en het nodige bewijs weet te verzamelen. Ook is het van belang dat je jouw pleidooi kunt onderbouwen met steekhoudende argumenten, welke wordt ondersteund door literatuur en/of jurisprudentie. Nu het juridische domein met de dag digitaler wordt, is het belangrijk dat je niet alleen weet waar(naar), maar ook hoe je zoekt.
Ben je op zoek naar officiële bekendmakingen, zoals wet- en regelgeving en parlementaire stukken? Dan ben je bij Overheid.nl en een onderdeel hiervan, Wetten.nl, aan het juiste adres. Wil je meer uitleg over een bepaalde wet, dan kan artikelsgewijs commentaar je helpen. Een aantal bekende uitgaven van artikelsgewijs commentaar zijn de Tekst & Commentaar serie van Kluwer, de Asser- en Groene Serie. Ben je op zoek naar rechterlijke uitspraken? In dat geval ben je aangewezen op de juridische databanken. Met de juiste gegevens en/of zoektermen kun jij binnen enkele seconden precies dat arrest vinden waar je naar op zoek was, in verschillende vormen en uitgaven.
Stap 1. Waar zoek je?
SdU (OpMaat) en Kluwer (Navigator) kennen we natuurlijk allemaal van de bakstenen die we dagelijks met ons mee zeulen, maar wist je dat deze uitgeverijen ook juridische platforms aanbieden? Zowel Navigator als OpMaat zijn databanken waar je nagenoeg alle juridische content kunt vinden. Naast deze twee bekende databanken, zijn er nog een aantal andere juridische portals waar je veel informatie kunt vinden. Als rechtenstudent heb je via je opleiding gratis toegang tot de meeste databanken. De belangrijkste zetten we hier voor je op een rij:
- Kluwer Navigator (wet- en regelgeving, jurisprudentie, artikelsgewijs commentaar en vakliteratuur)
- SdU OpMaat (jurisprudentie, tijdschriftartikelen en andere content)
- Legal Intelligence (uitgebreide databank met toegang tot andere portals, waaronder Navigator, OpMaat en Overheid.nl. Deze databank is zeer uitgebreid en bevat zowel literatuur, wetgeving, jurisprudentie en andere (officiële) publicaties).
- Rechtsorde (zoekt ook binnen andere uitgeverijen en databanken. Bevat bronnen zoals wetten, rechtspraak, talloze juridische vaktijdschriften, commentaren en handboeken.
- Eur-lex (recht van de Europese Unie (zoals richtlijnen en verordeningen e.d., maar ook jurisprudentie en andere documenten).
- HUDOC (voor uitspraken van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens)
- Curia (voor uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie)
- WestLaw Next (voor buitenlandse bronnen uit o.a. het VK, de EU en de VS)
Mocht je geen zin hebben ellenlange uitspraken door te ploeteren om een specifieke rechtsoverweging te zoeken? Dan zijn er een aantal websites die de meest voorkomende arresten alvast voor je hebben samengevat. Zo kun je op uitspraken.nl en jure.nl (samenvattingen van) rechtspraak vinden. Bovendien bevat rechtspraak.nl ook ontwikkelingen uit de rechtspraak en ander juridisch nieuws en staan op recht.nl vaak ook vakliteratuur en vacatures voor juristen. Daarnaast zijn er ook nog andere websites die van pas kunnen komen als je rechten studeert. Een aantal hiervan zijn: hetrechtenstudentje.nl (gratis), JoHo.org (betaald).
Verder hebben veel advocatenkantoren een website waarop vaak ook veel rechterlijke uitspraken te vinden zijn, samengevat of zelfs voorzien van een noot. Zo heeft Pels Rijcken een blog op cassatieblog.nl en Dirkzwager zelfs een kennisbank waar niet alleen juridische artikelen, maar ook handboeken te vinden zijn.
En, last but not least, Rechtencircuit.nl! Voor de meest actuele juridische nieuwsberichten, interessante interviews met juristen uit het werkveld en natuurlijk artikelen zoals deze, om de student een beetje op weg te helpen.
Stap 2. Hoe zoek je?
Elke databank heeft een eigen systeem. Het reikt te ver om die allemaal te behandelen. Er zijn een aantal tips en trucs die je vrijwel overal kunt gebruiken. Ben je op zoek naar een specifieke rechterlijke uitspraak, dan kun je deze vaak vinden aan de hand van bepaalde herkenbare gegevens. Uitspraken waarover veel geschreven is kun je vaak vinden door op de naam en datum te zoeken, maar uitspraken waarover wat minder geschreven is niet altijd. Elke uitspraak, ook uit andere landen in Europa, heeft een ECLI- nummer, waarmee je de uitspraak kunt terugvinden.
Daarnaast worden uitspraken vaak gepubliceerd in een (vak)tijdschrift, zoals het Nederlands JuristenBlad of het Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht. De juiste bron kun je vinden door in de zoekbalk het jaartal en de aflevering of het serienummer in te vullen.
Mocht je nu niet op zoek zijn naar een specifieke bron, maar gewoon wat informatie willen vinden over een bepaald onderwerp of in een bepaalde richting, dan kun je filters en trunctaties gebruiken. Met de filters kun je de zoekopdracht verkleinen, zodat je steeds minder zoekresultaten overhoudt. Denk hierbij aan het jaartal, titel, naam van auteur/uitgever, rechtsgebied, onderwerp of ander trefwoord. Het trunctatieteken (*), kun je plaatsen achter een woord, waardoor de zoekmachine niet alleen zoekt naar dat woord, maar ook naar dat woord + meer tekens. Het vraagteken (?) kun je op de plaats van een letter zetten, zodat gezocht wordt naar variaties daarop. Daarnaast fungeert “OF” zoals het gelijknamige woord en een spatie als “EN”. Als je zoekt tussen aanhalingstekens, dan wordt er gezocht naar de woorden in die volgorde.
Ben je wel toe zijn aan een uitdaging en denk je jezelf inmiddels een beetje wegwijs te hebben gemaakt in de juridische databanken? Op Navigator kun je bijvoorbeeld gebruik maken van tools, zoals een juridisch lexicon, maar ook naslagwerken waar je onder meer formats voor processtukken kunt vinden. Heel veel succes met het speurwerk! Wie zoekt, zal vinden!
